Rixensart, actieve en gezellige fairtradegemeente
De Waals-Brabantse stad Rixensart doet sinds 2009 mee aan de Week van de Fair Trade. Via een brede waaier van acties worden de burgers gesensibiliseerd over de uitdagingen van eerlijke handel. Dat doet Rixensart het hele jaar door en dat verloopt in een prettige sfeer.
In Rixensart zet het schepencollege al elf jaar in op eerlijke handel. De projecten worden talrijker, veelzijdiger en participatiever. “Onze benadering van fair trade is in de loop der jaren geëvolueerd”, zegt Mélanie Marion. Zij is ecoadviseur bij de gemeente en leidt de fairtradeprojecten. “De eerste jaren hebben Céline Capouillez – begeleidster permanente vorming bij het cultuurcentrum – en ik zelf veel initiatieven genomen om zo veel mogelijk mensen bij de zaak te betrekken. Dat was zeer tijdrovend en gaf niet steeds het gewenste resultaat. Om te voorkomen dat we te veel hooi op onze vork zouden nemen, hebben we besloten om ‘minder maar beter’ te doen. Daarbij hebben we een beroep gedaan op onze harde kern van partners. Dat was een schot in de roos. Temeer omdat wij ook de uitdagingen van fair trade in al onze praktijken en projecten hebben opgenomen. Want fair trade beperkt zich niet tot één week per jaar, het is iets van elke dag.”
Systemische en 'glokale' aanpak
Rixensart behaalde in 2018 het label van FairTradeGemeente. De stad is volledig mee met de logica van duurzame ontwikkeling en duurzame transitie. “Binnen het gemeentebestuur werken we aan Agenda 21, het lokale actieplan dat is aangenomen na de conferentie van Rio”, klinkt het. “Wij proberen altijd de link te leggen tussen onze acties voor eerlijke handel en onze initiatieven voor duurzame ontwikkeling. Of het nu gaat om zachte mobiliteit, milieubescherming, respect voor het erfgoed, ecologische verantwoordelijkheid … alles is met elkaar verbonden! Daarom hebben Céline en ik gekozen voor een systemische, transversale, globale en lokale aanpak.”
En bovendien participatief. In plaats top-down communicatie te gebruiken, zetten de projectleiders in op activiteiten waarbij de bewoners worden betrokken. Jong en oud … “Wij hechten bijzonder veel belang aan jongeren bij onze bewustmakingsacties”, benadrukt Céline Capouillez. “Zij zijn immers de consumenten van morgen. Bovendien hebben zij nu thuis hun zegje bij aankopen en nieuwe manieren van leven en consumeren. Elk jaar zetten we met een nieuwe klas van de lagere school een sociaal-cultureel project op dat tijdens de Week van de Fair Trade wordt voorgesteld.
In 2017 hebben we een muziekvideo geproduceerd, van a tot z, met lokale partners. In 2019 hebben we een toneelstuk opgevoerd. In 2020 hebben we ervoor gekozen om hen een muurschildering te laten maken in samenwerking met Fedasil. Hiermee wilden we de scheidingslijn tussen doelgroepen doorbreken. Sommige van de kinderen betrokken bij het project wonen in het tehuis waar de muurschildering nu te zien is.”
Goed, mooi en rechtvaardig
Mélanie Marion voegt daaraan toe: “De leerlingen van de school ‘du Centre’ hebben eerst een animatie over eerlijke handel gezien die werd gegeven door TILT. Zo begrijpen ze waar het om gaat en hoe het werkt. Vervolgens hebben zij dit collectieve fresco ontworpen met de hulp van Xavier Baltus, een beeldend kunstenaar, illustrator en grafisch ontwerper uit Rixensart. Samen dachten ze na over de tekeningen die ze wilden zien en de boodschappen die ze wilden overbrengen. Zij waren zich volledig bewust van wat ze deden en schilderden de waarden van de wereld van morgen die zij voor ogen hebben. Zo werkten zij aan iets dat goed, mooi en rechtvaardig is, in een serene sfeer. Zij hadden meer zelfvertrouwen omdat zij de kans kregen om zowel lokaal als in een perspectief van internationale solidariteit op te treden. Je kon bijna spreken van ‘zich één voelen’.”
Een andere belangrijke activiteit tijdens de Week van de Fair Trade in Rixensart is ‘Randotourix’. Dat is een wandeling die de burgers toelaat om lokale actoren en partners op het gebied van ‘beter leven’ te ontmoeten. “Dit evenement hebben we samen met de mobiliteitsdienst van de gemeente opgezet. Het brengt wandelaars en fietsers samen rond twee routes van respectievelijk 7 en 18 km. Onderweg zijn stopplaatsen voorzien waar je van fairtradeproducten kunt smullen”, zegt Céline Capouillez. “Het hoogtepunt is het fairtradedorp, waar de nadruk ligt op de duurzame aanpak in zijn geheel.”
Vele kleintjes maken een groot ...
Mélanie Marion geeft een paar voorbeelden: “Je kunt pannenkoeken eten of lokale bieren proeven, natuurlijke cosmetica maken tijdens een workshop, geluidsyoga ontdekken, een opticien ontmoeten die gespecialiseerd is in recycling, enz. Animatie, bewustmaking, herbronning, doe-het-zelf …, al deze activiteiten bewijzen dat eerlijke handel niet alleen gaat over het kopen van eten uit het Zuiden. In de winkel en ontmoetingsplek ‘Le Roseau’ en in ‘Resto-Rencontre’ kun je tijdens de Week van de Fair Trade zacht geprijsde recepten proeven. Daarbij worden ingrediënten van bij ons en uit het Zuiden gemengd.
Het is voor ons van essentieel belang te tonen dat eerlijke handel voor alle mensen toegankelijk is, ongeacht hun koopkracht. En om mensen te herinneren aan de macht die ze hebben wanneer ze hun aankopen doen. Ons credo is om mensen bewust te maken zonder dat het opvalt. Hoe we dat doen? Door meerdere gelegenheden te bieden voor mensen om zich te ontspannen in een leuke sfeer, waarbij verschillende culturen en generaties samenkomen rond zinvolle projecten. Als je echt het verschil wil maken, kun je beter niet op één actie mikken: vele kleintjes maken één groot!”.
Terugblik op het toneelstukje rond eerlijke handel, georganiseerd door het Cultureel Centrum van Rixensart in het kader van de Week van de Fair Trade 2019.
