Fair trade maakt samenleving socialer en ecologischer & Belg kiest voor meer (lokale) fair trade

Belgen gaven in 2019 gemiddeld €20,36* uit aan “klassieke” Noord-Zuid fairtradeproducten, een hele mooie stijging tegenover 2018 toen het gemiddelde ongeveer €15,84 was. Dit systeem van handelen, dat de waarden en praktijken van duurzame ontwikkeling belichaamt, kan dus op steeds meer interesse rekenen bij de Belgen.

De coronacrisis, de klimaatverandering, de groeiende ongelijkheid, de vernietiging van de biodiversiteit… Het toenemend aantal crisissen drukt ons met de neus op de feiten: ons handelsverkeer moet anders georganiseerd worden en we moeten versneld werk maken van grote ecologische en sociale veranderingen in onze samenleving. 69% van de Belgen is ervan overtuigd dat we anders moeten gaan leven en consumeren ten gunste van de toekomstige generaties, bij de jongeren is dat zelfs 3 op 4. En 6 op 10 Belgen denkt dat fair trade positief kan bijdragen aan die transitie naar een meer ecologische en sociale maatschappij. **

Sociale ondernemingen staan centraal in de eerlijke handel. Vaak gaat het om coöperaties die eigendom zijn van en beheerd worden door producenten, ambachtslieden of ondernemingen bij wie een sociaal en/of ecologisch doel primeert boven winstmaximalisatie. Doordat ze niet genoodzaakt zijn om aandeelhouders grote winsten uit te keren, hebben deze sociale ondernemingen meer financiële ruimte om producenten beter te verlonen, om te investeren in ecologische productie- en werkmethoden en om agro-ecologie of circulaire economie te bevorderen. Upcycling en recycling worden zo bijvoorbeeld alsmaar belangrijker in populaire sectoren zoals fair fashion.
In de praktijk ondersteunt eerlijke handel dit type ondernemingen door een prijs te betalen die de productiekosten dekt, met inbegrip van een deel van de sociale en milieukosten die over het algemeen worden afgewenteld op de maatschappij.

In een voortdurende zoektocht naar coherentie herlokaliseert fair trade zich, eerst in de landen in het Zuiden, maar ook in Europa. In België werden reeds verschillende initiatieven opgestart: Prix Juste Producteur, een label voor lokale fair trade, Faircoop – de coöperatie die de eerlijke melk Fairebel produceert – brengt binnenkort ook Belgische fairtradeappels en –peren op de markt en het Biogarantie Belgium-label integreert nu ook enkele fairtracriteria. Ook historische spelers zoals Oxfam, Ethiquable en Miel Maya hebben intussen lokale producten in hun aanbod opgenomen.

Een ontwikkeling waar de Belg zeker achter staat: 73% van de Belgen vindt dat het fairtradeconcept zich niet moet beperken tot producenten uit Zuiden.** En hoewel het aantal aanbieders van Belgische fair trade voorlopig nog relatief klein is, gaf de Belg vorig jaar gemiddeld toch €4,50 aan lokale fairtradeproducten uit ***, wat de gemiddelde fairtradeconsumptie dus op bijna € 25 brengt voor 2019. Gevraagd naar wat de Belg verstaat onder verantwoord consumeren blijkt ook hier de consumptie van lokale producten hoog op het lijstje te staan, na milieuvriendelijkheid (minder afval, recycleren en hergebruiken). **

“Kiezen voor fair trade is bijdragen aan ‘de omslag naar een ander economisch model; sterker en duurzamer’ zoals de nieuwe regering dit voorschrijft in het regeerakkoord,” zegt Jean Van Wetter, algemeen directeur van Enabel. “Onder het motto Laat de wereld anders draaien is net dat de oproep en uitnodiging aan de Belgen tijdens deze Week van de Fair Trade”. De Belg begrijpt dat hij als consument het heft in eigen handen kan nemen. Gevraagd naar wie de grootste verantwoordelijkheid draagt voor een eerlijkere handel zetten de meeste Belgen de consument zelf op de eerste plaats, voor de overheid of de verdelers en fabrikanten. **

Beginnen kan alvast door fair trade in al zijn vormen te ontdekken. Tijdens deze Week van de Fair Trade, van 7 tot 17 oktober, kan dat in de buurt, maar zeker ook online. Met onder andere de eerste digitale M-Fair rond fair fashion, een webinar rond Fair ICT, een mobiel textielatelier rond fair pay en nog veel meer.

* Berekening uitgevoerd door het Trade for Development Centre van Enabel op basis van cijfers gecommuniceerd door de belangrijkste Belgische fairtradeorganisaties.

** Cijfers uit de barometer 2020 over fair trade uitgevoerd door Incidence in opdracht van het Trade for Development Centre.

*** Dit cijfer is een onderschatting en werd berekend op basis van de verkoopscijfers van bedrijven die lid zijn van BFTF (Belgian Fair Trade Federation) of bedrijven met zeer gelijkaardige kenmerken.

**** Deze cijfers hebben uitsluitend betrekking op producten met een Fairtradelabel.

Meer info

• De barometer 2020 over fair trade en de studie van het Trade for Development Centre over ‘lokale Belgische en Europese fair trade’ zijn beschikbaar op vraag via evi.coremans@enabel.be of 0476/92 05 43. De studie over lokale fair trade is voorlopig alleen beschikbaar in het Frans.
• U kan de eventkalender van de Week van de Fair Trade raadplegen op facebook.com/weekvandefairtrade.
  Meer info over de campagne vindt u op onze website.

Beeldmateriaal

• Het Trade for Development Centre (TDC) beschikt over een reportage over ‘Cacao in Ivoorkust’ en ‘KOAKAKA: specialty coffee from Rwanda’. Beide reportages vertellen het verhaal van lokale coöperaties die coaching kregen van TDC om hun product beter op de markt te brengen. Op vraag (evi.coremans@enabel.be – 0476/92 05 43) kan u de ruwe beelden uit de reportage verkrijgen om er gebruik van te maken indien u een van de thema’s wilt behandelen.

Het Trade for Development Centre (TDC) wil eerlijke en duurzame handel ondersteunen en verantwoorde consumptie promoten. Daartoe zet TDC in op verschillende pijlers: enerzijds technische en financiële ondersteuning voor micro-, kleine en middelgrote ondernemingen (mkmo’s) in Afrikaanse landen die actief zijn in eerlijke of duurzame handel, anderzijds informatie en sensibilisering van de Belgische bevolking. Het Trade for Development Centre is een programma van Enabel, het Belgisch Ontwikkelingsagentschap.