- Veranderend klimaat bedreigt wereldwijde koffieoogst en drijft koffieboer/innen in het nauw.
- Meer daadkracht is dringend nodig: kies als bedrijf of consument veel meer voor Fairtrade koffie en garandeer als overheid het recht van koffieboer/innen op een leefbaar inkomen.
- Fairtrade Belgium roept op om te geeuwen, want als er in de toekomst geen koffie meer is, hoe blijven we dan wakker?
Wereldwijd wordt de koffieteelt bedreigd door het veranderende klimaat. Extreme weersomstandigheden en stijgende temperaturen zorgen ervoor dat koffiebessen sneller rijpen, wat ten koste gaat van de kwaliteit van de koffie en waardoor de opbrengsten verkleinen. De koffieboer/in – die al af te rekenen had met de COVID pandemie en nu met de economische crisis – kan hier moeilijk het hoofd aan bieden. Fairtrade maakt het verschil via een eerlijke minimumprijs en de Fairtrade premie. De organisatie pleit daarom voor meer daadkracht bij bedrijven en consumenten om resoluut te kiezen voor Fairtrade koffie en zo de toekomst van de koffieproducenten veilig te stellen. Het is broodnodig, want momenteel is in België slechts 1 koffietas op 33 Fairtrade gecertificeerd! Het ultieme doel – een leefbaar inkomen voor koffieproducenten- lijkt zo nog erg veraf; al kan de overheid ingrijpen via wetgeving en vrijwillige initiatieven zoals convenanten en multi-stakeholder initiatieven. Maar ligt de overheid hiervan voldoende wakker? En de bedrijven? En wat met de koffiedrinkers? Een sterk signaal dat alle betrokkenen in beroering brengt is cruciaal. Daarom roept Fairtrade Belgium op om te geeuwen. Massaal. Van nu tot en met het einde van de Fairtrade week (en liefst nog daarna). Want als we straks geen koffie meer kunnen drinken, in wat voor een beroerde wereld leven we dan?
Wereldwijd zorgt koffie voor het inkomen van meer dan 100 miljoen mensen. Koffie wordt voornamelijk geteeld door ongeveer 25 miljoen familiale (kleinschalige) boer/innen in Latijns-Amerika, Afrika en (Zuid-Oost) Azië op percelen kleiner dan 2 ha. Samen zorgen zij voor 84% van de mondiale koffieproductie. Het specifieke klimaat en ecosysteem nodig voor koffieproductie, komt meer en meer onder druk te staan door de klimaatverandering. Zo zorgen de stijgende temperaturen voor dalende opbrengsten en koffie van een mindere kwaliteit. Een ramp dus, in het bijzonder voor de koffieproducenten die moeilijk de nodige investeringen kunnen doen om zich aan hun veranderende omgeving aan te passen. Naar schatting leeft 44% van de kleinschalige koffieproducenten onder de armoedegrens en moeten ze rondkomen met minder dan 3,20 USD per dag. De COVID pandemie en de wereldwijde economische crisis zorgen er bovendien voor dat de productiekosten, zoals meststoffen, enorm zijn gestegen, iets wat de actuele hoge koffieprijs maar moeilijk kan compenseren. Fairtrade biedt hiervoor een oplossing.
Fairtrade en koffie: een lang verhaal
De oneerlijke handel in koffie is geen nieuw gegeven. Het ligt zelfs aan de basis voor het ontstaan van het label toen in Nederland in 1988 de eerste Fairtrade gelabelde koffie werd gelanceerd. 34 jaar later zien we dat de koffiehandel nog steeds oneerlijk is en dat de klimaatverandering de koffieproducenten meer en meer in het nauw drijft. Door een betere prijs, door de Fairtrade premie maar ook door talloze projecten die inzetten op duurzame productietechnieken zoals agro-forestry, ondersteunt Fairtrade om en bij de 760 000 Fairtrade gecertificeerde koffieproducenten in hun gevecht tegen klimaatverandering.
Maar er is nog veel werk aan de winkel. Zo werd in 2020 slechts 8% van de mondiale koffieproductie volgens Fairtrade principes geproduceerd. Van deze totale productie werd bovendien slechts één vierde ook tegen Fairtrade voorwaarden verkocht. Dat betekent dat de Fairtrade koffieproducenten voor slechts 25% van hun koffie ook daadwerkelijk van de Fairtrade prijs en premie hebben kunnen profiteren. “Kijken we specifiek naar België, dan zien we dat het marktaandeel voor Fairtrade koffie in 2021 slechts 3% bedroeg”, stelt Philippe Weiler, kersverse CEO van Fairtrade Belgium. “Met andere woorden, slechts één kop koffie op 33 is Fairtrade! En dat voor het iconische Fairtrade product dat het meest met het label wordt gelinkt”.
“Slechts één kop koffie op 33 is Fairtrade! En dat voor het iconische Fairtrade product dat het meest met het label wordt gelinkt” – Philippe Weiler, CEO van Fairtrade Belgium.
Reden hiervoor? TE weinig daadkracht, durf en bereidheid bij bedrijven en consumenten om voluit te kiezen voor Fairtrade. Dit terwijl de Fairtrade prijs en premie net hét verschil maken voor de koffieproducent en een noodzakelijke stap betekenen richting een leefbaar inkomen. “Ook de overheid moet actie ondernemen door het recht op een leefbaar inkomen af te dwingen via wetgevende processen”, aldus Philippe”, “zoals via het wetsvoorstel op de zorgplicht, en door in te zetten op vrijwillige initiatieven die het leefbaar inkomen voor koffieproducenten vooropstellen. Zo zal een initiatief als Beyond Chocolate maar dan voor koffie ongetwijfeld een positief effect op het inkomen van koffieproducenten hebben”.
Meer daadkracht, anders geeuwen we ons te pletter
De weg naar de oplossing is dus duidelijk, maar daadkracht is dringend nodig vanuit bedrijven, consumenten en overheden. Daarom lanceert Fairtrade Belgium vandaag de campagne “Een wereld zonder koffie, is een beroerde wereld”, die zal lopen tot en met de laatste dag van de week van de Fair Trade (5-15 oktober). Onder de hashtag #savecoffee roept Fairtrade op om te geeuwen tegen de beroerde situatie waarin koffieproducenten zich (nog steeds) bevinden. Het concept is eenvoudig: als we nu niks doen, dan is er binnen enkele decennia geen koffie meer. En als er geen koffie is, hoe zullen we dan wakker blijven? De “geeuw” dus als protest, om koffieboer/innen te ondersteunen in hun gevecht tégen klimaatverandering en vóór sociale rechtvaardigheid. Want klimaatrechtvaardigheid en sociale rechtvaardigheid zijn twee zijden van dezelfde medaille.
Persbericht Fairtrade Belgium
